Foodretail is wijdverspreid binnen de franchise. Momenteel zijn er 74 franchiseformules actief in de foodbranche, wat neerkomt op bijna 12% van het totale aantal franchiseformules. Ruim 32% van alle franchisevestigingen opereert binnen de foodretail.
Hoewel slechts 12% van alle franchisevestigingen opereert binnen de foodsector, is deze sector verantwoordelijk voor meer dan 45% van de totale werkgelegenheid. Binnen de supermarktbranche, waarin franchise sterk vertegenwoordigd is, vinden we gemiddeld 120-150 medewerkers op de loonlijst van een doorsnee supermarkt. In contrast hiermee is de dienstverleningssector grotendeels samengesteld uit eenmanszaken. Daarom, ondanks dat maar liefst 40% van alle franchisevestigingen in de dienstverlening actief is, draagt deze branche slechts 16% bij aan de totale werkgelegenheid.
Binnen de foodbranche schitteren de zwaargewichten in de vorm van supermarktformules, waarvan de grootste formule SPAR is (441 vestigingen). In 2023 heeft SPAR de NFV Franchise Trofee gewonnen, een prestigieuze prijs die alleen wordt toegekend aan erkende formules die voldoen aan strenge kwaliteitseisen. Het opvallende aan SPAR en Plus is dat ze uitsluitend op basis van franchise werken, in tegenstelling tot Albert Heijn en Jumbo, die ook veel eigen vestigingen exploiteren.
Supermarkt franchisen een uitdaging
Nederland kent echter een uitdaging voor wie franchisenemer wil worden bij een supermarkt, aangezien er maar weinig nieuwe supermarkten worden geopend. Een uitzondering hierop vormen Ekoplaza en de stadsvestigingen van SPAR. Bovendien worden nieuwe vestigingen of vestigingen waarvan de ondernemer met pensioen gaat in eerste instantie aangeboden aan naburige franchisenemers, een praktijk die ook geldt voor formules zoals McDonald’s en KFC.
Duurzaamheid staat hoog op de agenda van de consument bij hun keuze om bepaalde voedingsmiddelen wel of niet te consumeren. De consument eist daarom transparantie in de manier van produceren. Relevante onderwerpen in de foodbranche zijn onder andere milieu, dierenwelzijn, verpakkingen, foodmiles, gezondheid en voedselverspilling.