Afgelopen vrijdag heeft staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) een onderzoeksrapport over het beperken van tabaksverkoop tot tabaksspeciaalzaken naar de Tweede Kamer gestuurd. In het rapport worden de gevolgen van het verbod op tabaksverkoop uitgewerkt. Vanaf 2024 wordt de verkoop in supermarkten verboden. Vanaf 2030 zal de tabaksverkoop gefaseerd worden afgebouwd bij achtereenvolgens tankstations en tabak- en gemakszaken, waarna de verkoop van tabak is voorbehouden aan speciaalzaken. Volgens het rapport zijn de gevolgen voor supermarkten dramatisch.
Direct gevolgen voor leefbaarheid kleine kernen
Blokhuis geeft in zijn brief aan dat het verdwijnen van supermarkten in kleine kernen de aanloop bij omliggende winkels en horeca kan laten inzakken, met mogelijk negatieve gevolgen voor de leefbaarheid van deze kleine kernen. “Wat mij betreft vraagt dit aspect bij de uitwerking van de voorstellen de nodige aandacht” zo stelt de staatssecretaris. Ook bij de keuze voor een scenario voor de verdere afbouw van tabak moeten, volgens de bewindsman, bedrijfseconomische en sociale aspecten worden meegewogen. Gezien de demissionaire status van dit kabinet laat Blokhuis die afweging echter aan een volgend kabinet.
In het rapport wordt aangegeven dat mogelijk 500 supermarkten failliet gaan
met name in kleine kernen!
De Algemene maatregel van Bestuur (AmvB) waarin het verbod op de verkoop van tabaks-en aanverwante producten wordt uitgewerkt zal naar verwachting in het voorjaar van 2022 worden gepubliceerd. De algemene conclusie lijkt dus te zijn dat het verkoopverbod bij supermarkten de grootste economische en sociale schade veroorzaakt,
Vakcentrum blij met erkenning
Het Vakcentrum heeft altijd gewezen op het negatieve effect van een verkoopverbod van tabak in supermarkten. Het Vakcentrum is blij dat de minister dit nu ook erkent én dat deze bedrijfseconomische en sociale aspecten moeten worden meegewogen. Het Vakcentrum gaat hier dan ook graag het gesprek over aan. De vrees dat niet alleen de tabaksverkoop wegvalt maar dat consumenten ook de overige supermarktaankopen dan elders gaan doen, leidt er inderdaad toe dat supermarkten niet levensvatbaar blijven.
Met het verdwijnen van de supermarkt komen vaak ook andere functies te vervallen, bijvoorbeeld als het gaat om post- en bankzaken en andere services. Bovendien vervalt een ontmoetingsplaats. Daarmee gaat ook werkgelegenheid verloren. Deze effecten blijven overigens niet beperkt tot de kleine kernen.
Zelfstandig ondernemers dragen ook bij aan de sponsoring van lokale verenigingen en geven steun aan scholen en voorzieningen voor ouderen. Het wegvallen van de dorpssupermarkt leidt dan ook tot een directe aantasting van de leefbaarheid van dorpen, gehuchten en wijken. Inwoners – ook de ouderen – worden gedwongen om meer kilometers te maken voor de boodschappen.