De wet Franchise die sinds 1 januari 2021 van kracht is, heeft geleid tot een betere overlegstructuur tussen franchisenemersverenigingen en hun franchisegevers. Dat blijkt uit een onderzoek dat het Vakcentrum, de brancheorganisatie voor zelfstandig winkeliers en franchisenemers, vandaag presenteerde tijdens haar jaarlijkse congres. De franchisenemersverenigingen, afkomstig uit diverse sectoren, zien een verbetering in de performance van de franchisegevers, maar vinden dat zij nog meer betrokken moeten worden.
Positief effect op relatie
De wet Franchise geeft franchisenemersvertegenwoordigingen, over het algemeen in de vorm van een vereniging, een belangrijk rol in het overleg met de franchisegever. Het Vakcentrum heeft de franchisenemersverenigingen gevraagd naar hun ervaring met de implementatie van de wet Franchise. Uit de reacties komt naar voren dat het merendeel van mening is dat door het overleg en geven van meer transparantie het vertrouwen in de performance van franchisegever is gestegen.
Franchisenemersverenigingen werken aan verdere professionalisering
Het bestuur van franchisenemersverenigingen telt gemiddeld zo’n 5 á 6 bestuursleden. De belasting van deze bestuursleden is het laatste jaar toegenomen, onder andere door corona en de implementatie van de wet Franchise die ook leidde tot een hogere vergaderfrequentie. De wet heeft ertoe geleid dat veel verenigingen aan verdere professionalisering werken, wat het overleg ook ten goede komt. De verenigingen wijzen ook op de begeleiding bij wisseling van bestuursleden en de zoektocht naar nieuwe kandidaten.
Franchisegever heeft grote betrokkenheid
De franchisegevers hebben over het algemeen een grote betrokkenheid bij het functioneren van de franchisenemersvereniging. Die zien we terug in een financiële bijdrage aan de vereniging, het faciliteren van de administratie, de inhuur ‘eigen’ adviseurs of het beschikbaar stellen van vergaderfaciliteiten. Soms wordt de invloed te groot. In een beperkt aantal gevallen gaat het zelfs om directe participatie van de franchisegever in het franchisebestuur. Het overleg tussen franchisegevers en franchisenemers is veelal gestalte gegeven in een zogeheten ‘franchiseraad’.
Hete hangijzers
Het bestuur van een franchisenemersvereniging treedt op als vertegenwoordiger van de individuele franchisenemers. Een heet hangijzer tussen de franchisenemersvereniging en de achterban, de individuele franchisenemers, is het mandaat waarin de bevoegdheden van het bestuur van de franchisenemersvereniging worden geformuleerd. In de relatie met de franchisegever is de totstandkoming van het conditiestelsel (of het verdienmodel) een terugkerend discussiepunt. De discussies gaan dan veelal over de marges en de vraag of de franchisegever eenzijdig aanpassingen mag doorvoeren al dan niet in combinatie met de drempelwaarde. Ook is er niet altijd overeenstemming over de vraag welke informatie de franchisegever moet verschaffen en de controle daarop. Goodwillbepalingen bevatten niet altijd de duidelijkheid die de wet eist. Daarnaast is ook e-commerce een belangrijk onderwerp van gesprek binnen de verenigingen.
Franchisenemers onvoldoende betrokken bij precontractueel informatiedocument
Er is ook gevraagd naar de rol die de franchisenemersvereniging speelt bij het precontractuele informatiedocument. In dit document informeert de franchisegever, die hiervoor de verantwoordelijkheid draagt, de aspirant-franchisenemer over de formule. Het document moet alle informatie bevatten die voor een aspirant-franchisenemer van belang is om een goede beslissing te kunnen neme. Het precontractuele informatiedocument is onderdeel van de wet Franchise en een duidelijke verplichting.
Franchisenemersverenigingen worden slechts zelden betrokken bij het opstellen van het precontractuele informatiedocument. Ongeveer een kwart van de franchisenemersverenigingen weet niet wat een aspirant krijgt aangeleverd. Slechts een kwart is volledig betrokken bij het opstellen van het document.
Opvallend is dat een omzetprognose in de meerderheid van de gevallen aanwezig in de informatiedocumenten. Volgens de franchisenemers is een goede omzetprognose en kennis van een goed precontractueel informatiedocument essentieel. Alleen dan is er sprake van een gedragen informatiedocument dat voor een aspirant-franchisenemer waarde heeft. Het Vakcentrum constateert ook dat enkele franchisegevers de gewoonte ontwikkelen dat bij de overhandiging van het PID de aspirant moet verklaren dat hij alle relevante informatie heeft gehad. Deze beoordeling kan natuurlijk nooit gegeven worden als er geen kennis is genomen van de inhoud en een adviseur is geraadpleegd.
Verbeterpunten
Gevraagd naar lessen die franchisenemersvereniging willen delen wordt onder andere gewezen op het belang van transparantie en het belang van een goede verslaglegging. Daarnaast geven de verenigingen aan dat het van groot belang is dat er op elk moment overleg mogelijk moet zijn tussen de franchisegever en de franchisenemersvereniging.
Het eerste jaar Wet franchise laat een eerste positieve stap zien. Het tweede jaar is wel hard nodig om de implementatie op het voorgeschreven niveau af te ronden.