Begin 2018 hebben nagenoeg alle franchisenemers van Domino’s en de Vereniging van Domino’s Pizza Franchisenemers een tweetal kwesties aan de rechter te Rotterdam voorgelegd. Zij verzetten zich enerzijds tegen de door Domino’s opgelegde wijziging van hun exclusief (verzorgings-)gebied en anderzijds tegen de door Domino’s opgelegde verplichting om een lunchconcept te exploiteren.
Mr. R.C.W.L. Albers
Al op 9 januari 2019 oordeelde de rechter dat Domino’s niet bevoegd is om eenzijdig het exclusief (verzorgings-)gebied van franchisenemers bij een verlenging van de franchiseovereenkomst te verkleinen.
Op 28 augustus jl. stelde de rechter de franchisenemers ook in het gelijk met betrekking het geschil omtrent het verplicht exploiteren van het lunchconcept. Kort samengevat kwam de kwestie op het volgende neer.
Domino’s tracht haar franchisenemers sinds enkele jaren te verplichten om tijdens lunchtijd hun deuren te openen. Hiertoe beroept Domino’s zich op de bepalingen in de franchiseovereenkomst, waarin een bepaling omtrent het vaststellen van openingstijden is opgenomen, alsmede op bepalingen in het handboek van Domino’s: de Managers Reference Guide (hierna: ‘MRG’). In deze MRG zijn al sinds (vermoedelijk) 2008 ruimere openingstijden opgenomen. De franchiseovereenkomst bepaalt dat franchisenemers de bepalingen in de MRG dienen na te leven.
Er zijn drie soorten franchiseovereenkomsten in omloop:
- Overeenkomsten waarin geen openingstijden zijn opgenomen;
- Overeenkomsten waarin de openingstijden zijn bepaald op (vanaf) 16:00 uur;
- Overeenkomsten waarin de middagopenstelling is opgenomen.
Ten aanzien van deze laatste overeenkomst overweegt de rechter dat er in beginsel geen ruimte is voor een door de franchisenemers gevraagde (algemene) uitzondering op deze in de overeenkomst opgenomen tijden. Hiervoor is een individuele afweging van omstandigheden van de betreffende franchisenemers noodzakelijk.
Met betrekking tot de versies 1. en 2. oordeelt de rechter dat franchisenemers er bij het sluiten van de franchiseovereenkomst geen rekening mee hadden behoeven te houden dat Domino’s hen zou verplichten om tijdens de lunchuren open te gaan omdat:
- Domino’s al sinds de introductie in Nederland (1989) openingstijden hanteert tussen 16:00 uur en 22:00 uur;
- Domino’s nooit de in de MRG opgenomen (ruimere) openingstijden in Nederland heeft toegepast of gehandhaafd;
- Domino’s al vanaf aanvang in Nederland tot voor enkele jaren terug gericht is op het aanbieden van avondmaaltijden;
- Er geen expliciete bepaling in de franchiseovereenkomst is opgenomen dat de franchisenemers tijdens lunchtijd hun vestiging dienen te openen.
Kortom, het staat Domino’s, aldus franchisegevers, niet vrij om zomaar andere openingstijden te bepalen voor hun franchisenemers (beperkte wijzigingen daargelaten). In gevallen zoals de onderhavige waarin de openingstijden van zes naar meer dan tien uur per dag worden uitgebreid zal een franchisegever daartoe expliciet een bepaling moeten hebben opgenomen in de franchiseovereenkomst. Uitsluitend een eenzijdige bevoegdheid om openingstijden vast te stellen volstaat niet, temeer niet als het gaat om een formule die al sinds jaar en dag dezelfde openingstijden hanteert en zich daarmee richt op een bepaald segment (diner in plaats van lunch). Mocht een franchisegever dergelijke substantiële wijzigingen onder vergelijkbare omstandigheden toch door willen voeren, dan zal daarvoor aldus instemming van de franchisenemers noodzakelijk zijn.
Mr. R.C.W.L. Albers – franchiseadvocaat
Ludwig & Van Dam Advocaten, franchise juridisch advies
Wilt u reageren? Ga naar albers@ludwigvandam.nl