mr. M. Munnik en mr. R.C.W.L. Albers
Ludwig & Van Dam advocaten heeft sinds 2008 systematisch franchisestatistieken verzameld, gebaseerd op gepubliceerde rechterlijke uitspraken. Op 3 oktober 2024 heeft Ludwig & Van Dam advocaten haar laatste onderzoek gepresenteerd op haar event ‘Franchisestatistieken actualiteiten en trends”. Dit artikel bevat de meest opmerkelijke bevindingen van het meest recente onderzoek, waarbij de invloed van de Wet franchise op juridische procedures is onderzocht.
Statistische impact
Het onderzoek concludeert dat de Wet franchise, die in werking trad op 1 januari 2021, weinig invloed heeft gehad op het aantal juridische geschillen. Het aantal jaarlijkse uitspraken is constant gebleven op ongeveer 30-35.
Juridische uitspraken
Van 2008 tot 2023 zijn er veel geschillen behandeld die betrekking hebben op bepalingen in franchiseovereenkomsten, goed voor 28% van het totaal. Daarnaast komen geschillen over prognoses regelmatig voor, met een percentage van 15%. Opvallend is dat in de laatste drie jaren een stijging waarneembaar is van geschillen gerelateerd aan de precontractuele fase, met zeven uitspraken in deze periode.
Meer gebruik van de Wet franchise in rechtszaken
Daar waar de absolute aantallen weinig zijn veranderd als gevolg van de Wet franchise, is er een trend zichtbaar waarbij de Wet franchise steeds vaker wordt ingeroepen in juridische uitspraken. In 2023 en 2024 zijn er meer uitspraken waarin de Wet franchise wordt toegepast dan niet. Dat deze trend pas twee jaar na de invoering van de Wet franchise zichtbaar is lijkt een logisch gevolg van de (lange) doorlooptijd van gerechtelijke procedures.
Tabel 1: aantallen uitspraken waarbij wel of geen beroep is gedaan op de Wet franchise
Resultaten van juridische procedures: franchisegevers vs. franchisenemers
Met betrekking tot de uitkomsten van geschillen blijkt er een gelijkmatige verdeling te zijn tussen franchisegevers en franchisenemers: franchisegevers winnen in 47% van de gevallen en franchisenemers in 46%, met een gedeelde winst in 7% van de gevallen. In de periode van 2019 tot 2021 waren franchisegevers iets in het voordeel, terwijl in de jaren 2022 tot 2024 een verschuiving naar vaker winnende franchisenemers zichtbaar is.
Tabel 2: weergave Resultaten van juridische procedures: franchisegevers vs. Franchisenemers over de periode 2020 tot en met 2024
Toepassing van de Wet franchise in juridische procedures
In procedures die de Wet franchise toepassen, wordt het meest geprocedeerd over het non-concurrentiebeding en de standstill-periode. Daarbij valt op dat de standstill-periode strikt wordt toegepast. Tevens zijn er uitspraken gedaan over de verplichtingen van franchisegevers, waarbij het principe van goed franchisegeverschap een lagere drempel voor veroordeling lijkt te creëren dan de algemene norm van redelijkheid en billijkheid.
Conclusie
Concluderend kan worden gesteld dat de Wet franchise geen significante veranderingen in de franchisestatistieken heeft teweeggebracht. De Wet franchise heeft dus weinig effect op rechterlijke beslissingen. Desondanks biedt de wet franchisenemers mogelijkheden om hun rechten beter te verdedigen, vooral in de precontractuele context. Op basis van de cijfers lijken franchisenemers daarmee een klein steuntje in de rug te krijgen. De cijfers zijn echter niet overtuigend genoeg om te concluderen dat de franchisenemer als gevolg van de Wet franchise meer zaken wint.
Voor verdere vragen over deze franchisestatistieken, kunt u contact opnemen met ons kantoor.
M. Munnik en mr. R.C.W.L. Albers
Ludwig & Van Dam advocaten, gespecialiseerd in juridisch advies binnen de franchisesector.
Voor reacties kunt u mailen naar: munnik@ludwigvandam.nl