De opgelegde certificeringsplicht voor “biologische” producten, als gevolg van EU-regelgeving, brengt aanzienlijke regeldruk en hoge kosten met zich mee voor winkeliers, en is moeilijk na te leven.
De Adviescommissie Toetsing Regeldruk (ATR) heeft de minister van Landbouw Natuurbeheer en Voedselkwaliteit geadviseerd dat deze strikte regels kunnen leiden tot disproportioneel hoge nalevingskosten. Branchevereniging Vakcentrum, heeft aangegeven dat sommige ondernemers daarom overwegen te stoppen met de verkoop van gecertificeerde biologische producten. Bovendien bevorderen de strenge regels het gebruik van meer verpakkingsafval, zoals plastics.
Naar aanleiding van signalen van haar leden heeft het Vakcentrum de ATR gevraagd de regeldruk als gevolg van de verplichte certificering van biologische winkels te onderzoeken. Dit verzoek is ingediend omdat het ministerie van Landbouw Natuurbeheer en Voedselveiligheid (LNV) niet heeft gereageerd op de in 2020 gemelde klachten. Volgens het Vakcentrum is de controle op naleving van de Europese verordening in Nederland te streng en te duur. Het ministerie van LNV heeft de uitvoering van de handhaving van de verordening uitbesteed aan Skal biocontrole.
De administratieve verplichtingen rond de verkoop van biologische producten, zoals het bijhouden van een massabalans, het bewaren van pakbonnen en het opvragen van certificaten van biologische leveranciers, zorgen met name voor kleinere ondernemers zonder volledig biologisch assortiment voor uitdagingen. Ze moeten voorkomen dat biologische producten vermengd worden met het overige assortiment, wat soms verregaande maatregelen vereist. Hierdoor worden biologische producten minder goed verkrijgbaar en wordt extra verpakkingsafval gestimuleerd, zoals blijkt uit onderzoek dat de ATR heeft laten uitvoeren.
Administratieve lasten Naast praktische bezwaren leiden de regels ook tot hoge administratieve lasten. De kosten van certificering en de jaarlijkse controle van de winkel en huismerkproducten zijn voor ondernemers aanzienlijk. Het onderzoek in het kader van het advies heeft vastgesteld dat de jaarlijkse kosten tussen de € 5.000 en € 15.000 per bedrijf bedragen (na de eenmalige kosten van de eerste certificering tussen de € 1.000 en € 4.000). De totale kosten voor gecertificeerde bedrijven liggen tussen de 5 en 14 miljoen euro, volgens de onderzoekers. Voorbeeld van een franchiseformule in biologische producten is Ekoplaza.